UZASADNIENIE
zawierające informacje o udziale społeczeństwa w opracowywaniu
„Programu ochrony środowiska dla województwa świętokrzyskiego”

W celu zapewnienia możliwości udziału społeczeństwa projekt „ Programu ochrony środowiska dla województwa świętokrzyskiego” wraz z Prognozą oddziaływania na środowisko Programu został podany do publicznej wiadomości. W terminie od 4 sierpnia do 26 sierpnia 2011 r. w/w dokumenty zostały umieszczone na stronie internetowej, BIP, a także wyłożone w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Świętokrzyskiego w Departamencie Rozwoju Obszarów Wiejskich i Środowiska. Ponadto na tablicach ogłoszeń w tut. Urzędzie (w dniach 3-26 sierpnia  2011 r.) i w dwóch gazetach
o zasięgu regionalnym tj. Echo Dnia (4 sierpnia 2011 r.) i Gazeta Wyborcza (3 sierpnia 2011 r.), zostało zamieszczone Obwieszczenie Marszałka Województwa Świętokrzyskiego zawiadamiające o rozpoczęciu procedury udziału społeczeństwa w przedmiotowej sprawie. Ponadto projekty dokumentów zostały przesłane do Ministra Środowiska, Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach oraz Świętokrzyskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. Prócz tego w dniu 17 sierpnia 2011 r. odbyło się w Kielcach spotkanie z przedstawicielami samorządów lokalnych, instytucjami ochrony środowiska, zakładami, nadleśnictwami z terenu województwa świętokrzyskiego, organizacjami pozarządowymi oraz wszystkimi zainteresowanymi, w celu prezentacji w/w dokumentów. W spotkaniu uczestniczyło 100 osób.
W wyznaczonym terminie wpłynęły uwagi, w związku z powyższym sporządzono tabelę uwag i wniosków wraz z propozycją ich rozpatrzenia. Ponadto w ramach konsultacji wpłynęło 6 opinii pozytywnych od samorządów gminnych i innych instytucji. W dniu 3 sierpnia 2011 r. Uchwałą Nr 485/11 Zarząd Województwa Świętokrzyskiego rozpatrzył wszystkie zgłoszone uwagi i wnioski. Uwzględnione przez Zarząd Województwa Świętokrzyskiego uwagi i wnioski w całości wprowadzono do projektu „Programu…” oraz do Prognozy oddziaływania na środowisko Programu.

 PODSUMOWANIE
przyjętego „Programu ochrony środowiska dla województwa świętokrzyskiego”

Zgodnie z art. 17 ust.1 ustawy Prawo ochrony środowiska, organ wykonawczy województwa opracowuje wojewódzki program ochrony środowiska i aktualizuje go co 4 lata. Na rok 2011 przypadł termin kolejnej aktualizacji „Programu ochrony środowiska dla województwa świętokrzyskiego”. W celu realizacji niniejszego zadania został ogłoszony i rozstrzygnięty przetarg nieograniczony, w ramach którego w dniu 8 kwietnia 2011 r. udzielono zamówienia firmie ARCADIS Sp. z o.o. w Warszawie na opracowanie, przeprowadzenie i dostarczenie projektu aktualizacji „Programu ochrony środowiska dla województwa świętokrzyskiego” wraz z „Prognozą oddziaływania na środowisko projektu Programu ochrony środowiska dla województwa świętokrzyskiego”. W/w dokumenty zostały sporządzone zgodnie
z Harmonogramem realizacji zadania, będącym załącznikiem Nr 1 do Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia.

Uzasadnienie wyboru przyjętego dokumentu w odniesieniu do rozpatrywanych rozwiązań alternatywnych
W trakcie prac nad „Programem…” brane były pod uwagę następujące rozwiązania alternatywne 
1) w zakresie projektów gospodarki wodno-ściekowej:
- zaniechanie inwestycji, co może spowodować degradację wód powierzchniowych
i podziemnych,
- wariantowanie przebiegu sieci w przypadku budowy systemów odprowadzania ścieków,
- wybór sposobu przydomowego oczyszczania ścieków w zamian budowy sieci kanalizacyjnej,
- wariantowanie technologii oczyszczania ścieków,
- wariantowanie lokalizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na obszary Natura 2000 w strefach poza zasięgiem tych obszarów,
2) w zakresie projektów gospodarki wodnej i ochrony przeciwpowodziowej:
- zaniechanie inwestycji, co może spowodować w przypadku projektów z zakresu ochrony przeciwpowodziowej brak zabezpieczenia przeciwpowodziowego, a w następstwie straty materialne, ludzkie i środowiskowe terenów zalanych w wyniku powodzi,
- wariantowanie rozwiązań technicznych w sposób jak najmniej oddziaływujący na wszystkie elementy środowiska, dobra materialne, ludzi i zabytki (kształt i głębokość zbiorników, ich lokalizacja, długość i wysokość wałów przeciwpowodziowych, naturalne techniki umacniania cieków i in.),
- wariantowanie lokalizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na obszary Natura 2000 w strefach poza zasięgiem tych obszarów,
3) w zakresie projektów z energetyki, w tym z energetyki odnawialnej (m.in. rozbudowa układów energetycznych, budowa kotłów na biomasę, budowa ferm wiatrowych, biogazowni i in.):
- zaniechanie inwestycji, co może spowodować problemy w zakresie bezpieczeństwa energetycznego kraju i brak spełnienia wymogów prawnych w zakresie wskaźników emisyjnych i wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych,
- wariantowanie rozwiązań technicznych w sposób jak najmniej oddziaływujący na wszystkie elementy środowiska, dobra materialne, ludzi i zabytki (parametry kotłów, bioreaktorów, urządzeń elektrowni wiatrowych i in.),
- wariantowanie lokalizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na obszary Natura 2000 w strefach poza zasięgiem tych obszarów,
4)  w zakresie projektów i wskaźników z zakresu gospodarki odpadami:
- zaniechanie inwestycji, co może spowodować problemy w zakresie spełnienia wymogów prawnych
- wariantowanie rozwiązań technicznych w sposób jak najmniej oddziaływujący na wszystkie elementy środowiska, dobra materialne, ludzi i zabytki,
- wariantowanie lokalizacji inwestycji,


Zaproponowane do realizacji przedsięwzięcia w ramach „Programu…” są najkorzystniejsze dla środowiska i mają na niego pozytywnie oddziaływanie. Na etapie rozpoznania przedsięwzięć priorytetowych wynikających z „Programu…” nie jest możliwe dokładne określenie rozwiązań alternatywnych. Precyzyjne rozwiązania alternatywne powinny być wskazane na etapie procedury oddziaływania na środowisko szczegółowych projektów technicznych.

Ustalenia zawarte w Prognozie
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu „Programu…” została sporządzona zgodnie
z wymaganiami zawartymi w ustawie o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz uzgodnieniu Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach znak: WPN-II.411.6.2011.MK z dnia 14.03.2011 r. i  uzgodnieniu Świętokrzyskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego znak: SEV.9022.5.8.2011 z dnia 14.03.2011 r.
W Prognozie poddano analizie i ocenie środowisko przyrodnicze oraz zagrożenia i problemy jego ochrony, identyfikację, charakterystykę i przewidywane znaczące oddziaływania, a także cele i priorytety zawarte w projekcie „Programu…”. Prognoza, jako punkt wyjścia dla dalszych analiz, określa istniejący stan środowiska oraz główne zagrożenia i problemy.
Oceniając stan poszczególnych elementów środowiska oraz czynników mających na nie wpływ stwierdzono, że:
- stan jakości powietrza jako średni, ale uwarunkowany przekroczeniami dopuszczalnego poziomu pyłu PM10 (miasto Kielce, Busko-Zdrój i Ożarów) i benzo(a)pirenu (miasto Kielce
i Busko-Zdrój), pyłu PM2,5 (miasto Kielce),
- poziom hałasu jako zróżnicowany ze względu na źródła jego emisji, przy czym można oszacować, że na hałas powyżej 60 dB narażone było około 25% populacji, szczególnie w pobliżu tras komunikacyjnych oraz w Kielcach,
- stan czystości wód powierzchniowych można określić jako średni, 37% badanych stanowisk
odpowiadało słabemu stanowi/potencjałowi ekologicznemu wód. Sytuację taką powoduje przede wszystkim niedobór systemów odprowadzania i oczyszczania ścieków wykonanych
w układzie zlewniowym,
- stan jakości wód podziemnych można określić jako dobry,
- udział gleb kwaśnych i bardzo kwaśnych w użytkach rolnych na terenie województwa jest wysoki i wynosi 43%,
- monitoring emisji pól elektromagnetycznych nie wykazuje przekroczeń wartości dopuszczalnych.

Następnie opisano potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji „Programu…”. Nie jest możliwe zaniechanie realizacji Programu, ponieważ Polska przystępując do UE, w Traktacie Akcesyjnym zobowiązała się do wdrożenia ustawodawstwa UE, a program ochrony środowiska jest jednym z dokumentów strategicznych wspomagających ten proces. Przedsięwzięcia priorytetowe zapisane w projekcie „Programu…” są konieczne do zrealizowania. Kolejny etap Prognozy oddziaływania na środowisko projektu „Programu…” poświęcono analizie, mającej na względzie sprawdzenie stopnia uwzględniania w tym projekcie celów ochrony środowiska i priorytetów ekologicznych ustanowionych na szczeblu regionalnym, krajowym i międzynarodowym. Porównanie zapisów „Strategii rozwoju województwa świętokrzyskiego do roku 2020”, „Polityki Ekologicznej Państwa na lata 2009-2012 z perspektywą do 2016 roku” oraz projektu „Programu…” wykazują, że generalnie występuje zgodność głównych celów i priorytetów ekologicznych. Nie stwierdzono też celów sprzecznych i wykluczających się.
Kolejne zagadnienie poddane ocenie w ramach Prognozy dotyczyło identyfikacji przewidywanych znaczących oddziaływań na środowisko w skali całego województwa. Przedsięwzięcia priorytetowe ujęte w projekcie „Programu…” mogą oddziaływać na środowisko, jednakże uznano, że suma korzyści z ich realizacji przekracza potencjalne zagrożenie.

W wyniku przeprowadzonych analiz nie stwierdzono znaczących negatywnych oddziaływań skutków realizacji projektu „Programu…” na środowisko przyrodnicze, zdrowie ludzi, dobra materialne i zabytki. W prognozie oceniono wpływ planowanych przedsięwzięć na środowisko, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów cennych przyrodniczo, w tym istniejących form ochrony przyrody. W zależności od prognozowanych skutków oddziaływań zaproponowano stosowne działania minimalizujące i ograniczające te oddziaływania.. Wyniki przeprowadzonej analizy wskazują, że realizacja zamierzeń zawartych w „Programie…” nie wpłynie znacząco negatywnie na środowisko województwa świętokrzyskiego oraz terenów sąsiednich. Zakładając realizację zadań wskazanych w dokumencie zgonie z przepisami prawa, nie przewiduje się również kolizji z warunkami ochrony obszarów chronionych w myśl przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Ogólna ocena oddziaływania „Programu…” na cele i przedmiot ochrony oraz integralność obszarów Natura 2000 wstępnie nie wykazała negatywnych oddziaływań. Jednakże w celu ochrony tych obszarów wskazane jest wykonanie raportów o oddziaływaniu na obszary Natura 2000 przedsięwzięć zlokalizowanych na tych obszarach lub w ich pobliżu.

Przed realizacją niektórych zamierzeń wskazanych w dokumencie, należy rozważyć następujące aspekty przyrodnicze:
- w związku z planowaną lokalizacją elektrowni wiatrowej w gminie Dwikozy, sugeruje się przed jej realizacją wziąć pod uwagę wytyczne w zakresie oceny oddziaływania elektrowni wiatrowych na ptaki,
- podczas wykonywania termomodernizacji budynków użyteczności publicznej mającej na celu zmniejszenie zszycia energii cieplnej, należy zapewnić ochronę ewentualnych miejsc gniazdowania chronionych gatunków ptaków.
Jednoznacznie wykazano, że realizacja działań zapisanych w „Programie…”, pozytywnie wpłynie na stan środowiska akustycznego.
Nie podejmowanie żadnych działań inwestycyjnych, oznacza dalszą degradację stanu środowiska przyrodniczego województwa.

Opinie właściwych organów
Projekt dokumentu wraz z Prognozą został przesłany do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Kielcach oraz Świętokrzyskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego celem zaopiniowania. Pismem z dnia 23 sierpnia 2011 r., znak: WPN-II-410.71.2011.DZ Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Kielcach pozytywnie zaopiniował dokumenty, przesyłając równocześnie uwagi, które zostały uwzględnione w Prognozie oddziaływania na środowisko i w „Programie…”. Świętokrzyski Państwowy Wojewódzkiego Inspektor Sanitarny pismem z dnia 26 sierpnia 2011 r., znak: SEV.9022.5.63.2011 wydał opinię sanitarną bez zastrzeżeń.

Zgłoszone uwagi i wnioski
W celu umożliwienia udziału społeczeństwa w tworzeniu „Programu…”, projekt został podany do publicznej wiadomości. Ponadto w dniu 17 sierpnia 2011 r. odbyło się spotkanie z przedstawicielami samorządów lokalnych, instytucjami ochrony środowiska, zakładami, nadleśnictwami z terenu województwa świętokrzyskiego, organizacjami pozarządowymi oraz wszystkimi zainteresowanymi, w celu prezentacji w/w dokumentów. W spotkaniu uczestniczyło 100 osób. W wyznaczonym terminie wpłynęły następujące uwagi:

Ponadto w ramach konsultacji wpłynęło 6 opinii pozytywnych od samorządów gminnych
i innych instytucji. W dniu 3 sierpnia 2011 r. Uchwałą Nr 485/11 Zarząd Województwa Świętokrzyskiego rozpatrzył wszystkie zgłoszone uwagi i wnioski (Załącznik Nr 1). Uwagi i wnioski w całości wprowadzono do projektu „Programu…” oraz do Prognozy oddziaływania „Programu…”.

Wyniki postępowania transgranicznego oddziaływania na środowisko.
Region świętokrzyski nie sąsiaduje bezpośrednio z terytoriami państw ościennych, a odległości granic województwa do granic państwa, we wszystkich kierunkach, przekraczają co najmniej 250 km. „Program…” nie przewiduje realizacji zadań mogących mieć wpływ na transgraniczne oddziaływanie na środowisko. W aspekcie transgranicznego oddziaływania na środowisko w ramach priorytetów zawartych w „Programie…” realizowane będą przedsięwzięcia o stosunkowo małej skali. Ich wpływ na środowisko, w większości ograniczy się do oddziaływania o zasięgu lokalnym.

Propozycje dotyczące metod i częstotliwości przeprowadzania monitoringu skutków realizacji postanowień dokumentu
System monitoringu skutków realizacji „Programu…” wynika z obligatoryjnego systemu aktów prawnych dotyczących głównie raportowania programów ochrony środowiska – co 2 lata, funkcjonowania systemu Państwowego Monitoringu Środowiska – co rok, dobrych praktyk prowadzonych przez Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich i Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego w zakresie zbierania danych odnośnie realizowanych na terenie województwa inwestycji – co dwa lata, systemu raportowania dla programów pomocowych UE – co pól roku i co rok, a także systemu monitoringu hałasu komunikacyjnego prowadzonego przez zarządzających drogami.
Zarząd Województwa będzie mógł oceniać skuteczność realizacji „programu” w oparciu o analizę wskaźników grupy A – pochodzących z monitoringu środowiska (co 2 lata) i grupy B – pochodzących z przeprowadzenia odpowiednich badań społecznych (co 4 lata).
Wnioski z tej oceny będą brane pod uwagę przy cyklicznej weryfikacji „Programu…”.

Niniejsza Podsumowanie zostało przygotowane zgodnie z art. 42 ust. 2 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227 ze zm.), w Departamencie Rozwoju Obszarów Wiejskich i Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego.

Adres redakcji strony podmiotowej BIP:

Magdalena Pokora

Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego
Al. IX Wieków Kielc 3
25-516 Kielce

telefon: 41-342-11-29
telefax: 41-344-36-10
adres poczty elektronicznej: magdalena.pokora@sejmik.kielce.pl